جراحی لوزه یا تانسیلکتومی در واقع جراحی خارج کردن لوزه می باشد. در بدن انسان دو لایه بیضی شکل در بافت انتهایی گلو و یک لوزه در هر سمت وجود دارد.
در گذشته جراحی لوزه بیشتر برای درمان عفونت و التهاب لوزه ها استفاده می شد اما امروزه جراحی لوزه بیشتر با هدف بهبود اختلالات تنفسی در خواب انجام می گیرد. به طور کلی باید در نظر داشت اگر التهاب لوزه به صورت مکرر اتفاق بیافتد و به روش های درمانی پاسخ ندهد،جراحی لوزه انجام می شود.
لوزه و عملکرد آن
لوزه‌ها بافت‌های لنفاوی هستند که داخل و دو طرف انتهایی دهان (محل اتصال حلق به دهان) قرار گرفته‌اند و حلقه‌ای موسوم به حلقه والدیر در حلق تشکیل می دهند. این حلقه از لوزه‌های اصلی (موسوم به لوزه‌های کامی) که در دو طرف انتهای دهان قرار گرفته‌اند و آنها را به عنوان لوزه‌های کامی هم می‌شناسیم و همچنین لوزه قرار گرفته در انتهای زبان یا لوزه زبانی و به‌علاوه لوزه سوم یا آدنویید که در بالا و انتهای بینی و پشت حلق قرار گرفته، تشکیل شده است.
علاوه بر لوزه‌ها غدد لنفاوی دیگری هم در این حلقه قرار گرفته اند . البته باید به این نکته توجه کرد که غدد لنفاوی تنها مختص به حلق و دهان نیستند، بلکه در سرتاسر بدن وجود دارند.
عملکرد و وظیفه لوزه ها در واقع دفاع از بدن در مقابل میکروب‌ها می باشد. لوزه‌ها به عنوان غدد لنفاوی بزرگی که در سر راه تنفس و عبور غذا قرار گرفته‌اند، بدن را از ورود میکروب‌ها مصون می‌دارندمحافظت می کنند.
کودکان بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به عفونت‌ها و ناراحتی‌های مربوط به لوزه‌ها قرار دارند. عفونت لوزه‌ها در میان کودکان زیر هفت سال بیشتر به چشم می‌خورد زیرا کودکان به دلیل تکامل نیافتن سیستم ایمنی بدنشان بیشتر از سایرین در معرض سرماخوردگی‌ها و بیماری‌های عفونی و ناراحتی‌های مربوط به مجاری تنفسی قرار دارند و در نتیجه بیشتر در خطر عفونت لوزه قرار می‌گیرند.
لوزه سوم
قسمتی از بافت لنفاوی موجود در حلق به نام آدنوئید یا لوزه سوم در انتهای بینی و پشت حلق جای گرفته است و علائمی مانند گلو درد، تنفس بد بو، آبسه، مسدود شدن مسیر هوایی بینی، ضعف در هضم غذا، خروپف، آپنه خواب مزمن یا مکرر را ایجاد می کند .
در قسمت پشت گلو 4 عضو کوچک قرار دارد . که شامل قاعده زبان، لوزه سوم، لوزه چپ و راست است. این قسمت ها کودکان را در هنگام مقابله با عفونت محافظت می نماید .
در واقع این قسمت ها از همان بدو تولد تا سن چهار سالگی بزرگ می شوند . لوزه سوم در قسمت پشت بینی قرار دارد و در حالت عادی هنگام معاینه کردن مشاهده نمی شود . لوزه ها با رشد کودک به طور تدریجی و آرام شروع به کوچک شدن می نمایند و در یزرگسالی ناپدید می شوند.
با ملتهب شدن لوزه سوم و بزرگ شدن آن، اختلالات تنفسی و عفونت گوش و سایر مشکلات پدیدار می شوند. از جمله روش های جراحی به منظور حذف لوزه و آدنوئید، تونسیلکتومی و آدنوئیدکتومی را می توان نام برد.
علائم عفونت لوزه
- تورم لوزه
- قرمزی
- گوش درد ناشی از تورم لوزه
- مشکل در بلع غذا و آب
- تب بالا بین 38 تا 40 درجه
- لرز و سردرد
- خستگی و از دست دادن اشتها
- تغییر در صدا و خرخر شبانه
- تکلم تو دماغی
- بوی بد دهان
- تورم لوزه
- قرمزی
- گوش درد ناشی از تورم لوزه
- مشکل در بلع غذا و آب
- تب بالا بین 38 تا 40 درجه
- لرز و سردرد
- خستگی و از دست دادن اشتها
- تغییر در صدا و خرخر شبانه
- تکلم تو دماغی
- بوی بد دهان
جراحی لوزه چگونه انجام می شود ؟
عمل لوزه، برای برداشتن لوزه‌ها انجام می شود. همان طور که می دانید لوزه‌ها دو غده کوچک هستند که در پشت نای قرار دهند و جایگاه گلبول‌های سفید خون هستند اما گاهی خود لوزه‌ها دچار عفونت می‌شوند.
برای جراحی لوزه ممکن است متخصص گوش حلق و بینی با توجه به وضعیت بیمار از روش خاصی استفاد کند. برای جراحی لوزه فرد بیهوش می شود تا در طول عمل هیچ گونه دردی را متوجه نشود. این جراحی با دهان باز انجام می شود. ریسک خون ریزی در این جراحی بسیار بالا است به همین دلیل بهتر است قبل از انجام جراحی، فرد آزمایش های مخصوصی را بدهد تا میزان خونریزی در طی جراحی تخمین زده شود. باید بدانید که با توجه به وضعیت بیمار مدت زمان این جراحی متفاوت است.
مراقبت های قبل از جراحی لوزه
عمل های جراحی لوزه در بیمارستان ها و یا مراکز جراحی صورت می گیرد و لازم است پیش از انجام آن نکات بسیار مهمی را رعایت کنید که عبارتند از :
- با توجه به تجویز پزشک تست های آزمایشگاهی را چند روز قبل از جراحی انجام دهید.
- مصرف داروهای ضدعفونی گلو و حلق را دو هفته قبل از انجام عمل متوقف گردد. این قبیل داروها شامل آسپرین‌ها، ایبوپروفن و ناپروکسن می‌شود. از مصرف هر گونه داروی حاوی آسپرین به مدت ده روز قبل از عمل مپرهیز نمایید. زیرا این نوع داروها باعث افزایش خونریزی در طول عمل و بعداز آن می‌شود
- از 6 ساعت قبل از جراحی از خوردن و آشامیدن به دلیل ایجاد مشکل در مرحله بیهوشی، بپرهیزید. همچنین خالی بودن شکم قبل از جراحی باعث کاهش حالت تهوع می‌شود.
مراقبت های بعد از جراحی لوزه
این جراحی مانند سایر جراحی ها همچون سینوزیت، جراحی بینی و …. دارای دوران نقاهتی می باشد که با رعایت یک سری نکات می توان این دوران را به راحتی سپری کرد.تقریباً همه افراد بعد از این جراحی لوزه احساس درد دارند و این مورد طبیعی می باشد. درد در قسمت گلو و نزدیک به گوش ها متمرکز می شود ولی گاهی در نزدیکی فک و گردن هم درد مشاهده می شود.
اقداماتی که می توان برای کاهش درد ناحیه انجام داد عبارتند از:
- داروهای مسکنی که پزشک برایتان تجویز کرده است را به موقع مصرف کنید.
- مایعات به اندازه کافی بنوشید.
- غذا را به صورت نرم یا غذاهای آبکی مانند سوپ و آش مصرف کنید.
- بستنی و پودینگ های خنک بنوشید.
- بعد از مصرف هر وعده غذایی دهان خود را با سرم مخصوص بشویید.
- استراحت و دوری از فعالیت های ورزشی به مدت دو هفته از موارد مهم بعد از جراحی می باشند.
- بعد از گذشت 7 روز از جراحی برای معاینه و بررسی به پزشک مراجعه کنید.
اگر بعد از جراحی عوارضی مانند مشکل در غذا خوردن، گلو درد، گوش درد، ایجاد لایه سفید روی زخم و … را مشاهده کردید نگران نباشید زیرا این علائم همگی بعد از حدود 14 روز برطرف می شوند.
به طور کلی دوره نقاهت بعد از جراحی لوزه حداقل 10 روز تا دو هفته می باشد و بعد از آن میتوانید به انجام فعالیت های روزانه خود بپردازید.
عوارض جراحی لوزه
عمل لوزه یک عمل معمولی و ساده می باشد اما همانند تمام عمل‌های جراحی ممکن است خطراتی را مانند موارد زیر به دنبال داشته باشد:
- ورم
- عفونت
- خونریزی
- حساسیت به داروهای بیهوشی
سلام بنده ۳۴ سالمه و عمل لوزه انجام دادم ولی بعد چند روز خونریزی کرد و دوباره بستری شدم. بعد از عمل کنترل خونریزی، زمانیکه بعد از عمل در محل ریکاوری بودم بدنم شروع به لرزیدن شدید کرد انگار که تشنج کرده باشم برای چند لحظه هوشیاریم رو بدست آوردم و دوباره بی هوش شدم. زمانیکه میخواستن منتقلم کنن به بخش با تکان و صداهاشون باز چند لحظه هوشیار شدم و دیدم چندتا پتو روم انداختن و یه چیزی شبیه به بخاری برقی هم رو سرم روشن کردن.
تو اون یه روزی که بستری بودم فکر کنم ۸ تا سرم بهم زدن.
میخواستم ببینم دلیلش چی بوده که اینطوری شدم؟